Lezingen geschiedenis
Nederlands-Russische betrekkingen
Zo op het eerste gezicht hebben Rusland en Nederland weinig gemeen. Een middelgroot land aan de rand van West-Europa en het grootste land ter wereld dat zich uitstrekt van Oost-Europa tot aan Japan, gescheiden door vijf landsgrenzen. Toch is de geschiedenis van beide landen onlosmakelijk met elkaar verbonden. In deze lezing neem ik u mee langs een aantal historische knooppunten waar de Nederlandse en de Russische geschiedenis vervlochten raakte.Onder andere de Hanze, Peter de Grote, de Vriezenveense Ruslui, De Napoleontische Oorlogen, Anna Pavlovna, de moord op Jevhen Konovalets, de Tweede Wereldoorlog, de Koude Oorlog, de oprichting van de Amsterdamse dependance van de Hermitage en de betrekkingen anno nu komen aan bod.
Ivan de Verschrikkelijke
De naam "Ivan de Verschrikkelijke" zal veel Nederlanders niet onbekend zijn. Velen weten dat er ooit in Rusland een tsaar was met die bijnaam. Maar daar houdt de kennis vaak op. In deze lezing zal ik het hele verhaal vertellen van Ivan IV - want dat is zijn echte naam -, een man die door zijn bijnaam tot de verbeelding spreekt. Een man waar (Russische) historici een veel genuanceerder beeld van hebben.
Peter de Grote en het Grote Gezantschap
Eind 17e eeuw werkte er een boom van een kerel op de Nederlandse scheepswerven. Niemand wist wie hij was. Totdat hij herkend werd door smidsknecht Gerrit Kist, die een tijd in Moskou gewerkt had. Dit was niemand minder dan tsaar Peter van Rusland. Hij was naar Nederland gekomen om met eigen ogen te zien hoe de Nederlanders hun schepen bouwden. Zijn bezoek kwam niet voort uit pure nieuwsgierigheid. Tsaar Peter had grote ambities: Rusland moest een eigen vloot krijgen en daarmee een Europese grootmacht worden. De kennis die hij in Nederland opdeed nam hij mee terug naar Rusland, waar hij Sint-Petersburg als nieuwe hoofdstad stichtte en zijn eigen vloot liet bouwen.
Catharina de Grote
Tsaritsa Catharina de Grote was een vrouw met twee gezichten: zij zag zichzelf als een verlichte vrouw die interesse had in filosofie en de ideeën van de Verlichting. Zo correspondeerde ze met de Franse filosoof Voltaire. Maar in de politieke praktijk was ze een vorstin van de oude stempel: ze rekende zonder genade af met vernieuwende ideeën die haar positie bedreigden. In deze lezing kijken we naar het kleurrijke leven van Catharina, die als Duitse prinses met de Russische tsaar trouwde en na enkele jaren besloot haar man te laten vermoorden en zelf de touwtjes stevig in handen te nemen.
Stalin en de Grote Terreur
Na een interne machtsstrijd in de jaren twintig wist Jozef Stalin het leiderschap van de Communistische Partij en de Sovjet-Unie in handen te krijgen. In de jaren dertig richtte hij vervolgens zijn pijlen op zijn (vermeende) tegenstanders. Iedereen die een bedreiging voor zijn macht kon vormen werd systematisch uit de weg geruimd en uit de geschiedenis geschreven. Niemand was veilig. In deze lezing kijken we naar Stalins Grote Terreur, waaronder de zuivering van de legertop en de top van de Communistische Partij, de Moskouse Showprocessen en de Holodomor, de georganiseerde hongersnood die miljoenen in Oekraïne het leven kostte.
Rusland in de Tweede Wereldoorlog
Op 22 juni 1941 viel Nazi-Duitsland onder de codenaam Operatie Barbarossa de Sovjet-Unie binnen. Hitler hoopte met de tactiek van een Blitzkrieg (een snelle veroveringsoorlog) snel op te kunnen rukken naar Moskou. In het begin leek de tactiek succesvol en Nazi-Duitsland veroverde snel Wit-Rusland, delen van Oekraïne, de Baltische Staten en westelijke delen van Rusland. Maar daarna begon het tij te keren. Onder leiding van generaal Zjoekov sloeg het Rode Leger hard terug. In deze lezing hoort u over het verloop van de Grote Vaderlandse Oorlog (zoals de Russen de strijd tussen Nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie noemen), u hoort o.a. over het Beleg van Leningrad, de Slag om Stalingrad en over de uiteindelijke capitulatie van Nazi-Duitsland wanneer het Rode Leger Berlijn binnentrekt.
© 2023 Harmen Schoonekamp | contact |
" De mens is de maat van alle dingen. "